Met een slakkengang kruipen de beurzen week voor week hoger. Ik gaf al in eerdere columns aan dat de reële economie feitelijk losgekoppeld is van de financiële markten. Nou is dat altijd wel een beetje zo omdat beleggers de toekomst naar het heden verdisconteren. In de financieringsleer wordt de waarde van een onderneming ook gekoppeld aan de verdisconteerde stroom van de ‘cash flows’. Los op je met een model de volledige waarde van een onderneming kunt bepalen, het is duidelijk dat beleggers bij het bepalen van ‘koop’ of ‘verkoop’ vooruit kijken. Daarbij speelt emotie een niet onbelangrijke rol, die tot uitdrukking komt in overreactie.

Dit kan dus overreactie zijn middels angst (forse koersdalingen), maar ook een overreactie als het goed gaat. Als we kijken naar diverse sentimentgraadmeters, zoals ook de ‘implied volatility’ van opties en bijvoorbeeld de VIX index dan mogen we stellen dat beleggers er zeer gerust op zijn dat het voorlopig allemaal zo lekker blijft lopen. De volatiliteit staat op een uitermate laag niveau en dat signaleert dat marktpartijen geen enkele angst hebben. Achteraf bezien blijkt de volatiliteit een goede contraire indicator te zijn, waarbij lage waarden op topvorming en hoge waarden op bodemvorming wijzen. Echter, het probleem is dat een extreme situatie soms nog extremer kan worden en langer kan aanhouden dan gedacht. Daarom is het dan ook zeer gevaarlijk op puur op basis van dergelijke indicatoren conclusies te trekken en erop te anticiperen. Een extra complicerende factor hierbij vormt de eerder besproken emotie. Veel beleggers en niet-beleggers zien dat de markten blijven oplopen alsof er niets aan de hand is, terwijl links en rechts bedrijven geholpen moeten worden om overeind te blijven. Uiteraard op kosten van de burger, neem SNS Bank als meest recente voorbeeld.

Wellicht is het dan toch waar dat psychopaten betere beleggers zijn. Mensen die emotioneel gehandicapt zijn blijken volgens diverse studie daadwerkelijk betere beleggers te zijn. Door het gebrek aan emoties kunnen zij op logische wijze beter risico’s en kansen afwegen. Een herkenbaar fenomeen. Ik beschouw mezelf niet als emotioneel gehandicapt en probeer juist daarom vooral met procedures te werken bij het nemen van beslissingen. Een van die procedure is dat de markt altijd gelijk heeft, ook al denk ik er zelf heel anders over. Met andere woorden, als ik van mening ben dat de markt een top dient te vormen, dan neem ik pas een shortpositie in nadat de markt een eerste signaal heeft gegeven dat inderdaad op topvorming duidt. Dus reageren in plaats van anticiperen.

Grafiek 1: S&P index op maandbasis

Laten we de overstap maken naar de technische analyse en kijken in hoeverre we daar signalen uit de markt kunnen halen. Een interessante situatie is thans in de Amerikaanse markten te zien, met name voor de ‘moeder’ aller beursindices, de S&P 500 index. In de maandgrafiek zien we heel duidelijk dat deze index nog maar weinig verder hoeft te stijgen om een nieuwe ‘all time high’ te maken. De vraag is, wat gebeurt er dan? Eind 2007 bleek het behalen van een hogere top het signaal voor beleggers om massaal afscheid te nemen van hun aandelen. Ja, zult u zeggen, maar toen begon de crisis die eindigde in het omvallen van Lehman Brothers en het gedwongen nationaliseren van diverse banken. Klopt, maar op de top wist dat nog niemand.

Het zal mij dus benieuwen wat beleggers doen als deze weerstand wederom wordt bereikt. Er is in zekere zin sprake van een overspannen situatie. Mijns inziens zijn de centrale banken bezig met de creatie van een nieuwe ‘asset bubble’ door het alsmaar pompen van geld in de markt. De normale marktwerking van vraag en aanbod wordt zo buitenspel gezet. Beleggers vertrouwen erop dat de Fed en Draghi &Co. als putoptie fungeert. Dit is uiteraard een situatie die niet door kan blijven gaan. Als die stimulus wegvalt, wie neemt het dan over of besluiten de marktpartijen dan om wederom massaal winsten te verzilveren met als gevolg fors dalende koersen?

Grafiek 2: AEX- index op maandbasis

In de maandgrafiek van onze eigen AEX-index noteren we de 16de maand van de huidige maandcyclus. De indicatoren noteren topwaarden en ook de lengte van de cyclus wijst erop dat we normaal gesproken ervan uit moeten gaan dat er op de korte termijn een top gezet zal worden. Maar zoals ik al eerder aangaf, de markt moet daarvoor het signaal geven, anticiperen is hopen en dat wordt door de markten altijd bestraft.

Grafiek 3: AEX- index op weekbasis

Laten we daarom tenslotte nog even naar de weekgrafiek kijken. Ook hier topwaarden van de indicatoren en de 11de week in de weekcyclus. Zolang de AEX op weekslotbasis niet onder 350 komt zie ik geen signaal dat duidt op topvorming. Onder 350 probeer ik een eerste shortpositie uit. Als de markt dan inderdaad een top heeft gezet, dan zal deze positie spoedig in de plus moeten komen en moeten we in de daggrafiek zien dat de vervolgcycli een snelle top laten zien. Het is dus nog even ‘business as usual’, lees het volgen van de opwaartse trend, maar vinger aan de pols.

Michael Ahrens houdt zich bezig met het ontwikkelen van cursussen en seminars en schrijft blogs over trading op persoonlijke titel (www.cyclustrader.nl) . Hij is daarnaast directeur en partner bij ML Finance Academy (www.mlfa.eu). De informatie in deze column is niet bedoeld als individueel beleggingsadvies of als aanbeveling tot het doen van bepaalde beleggingen. De standpunten en vooruitzichten van Michael Ahrens geven zijn mening weer in zijn hoedanigheid als blogger en columnist bij DFT.nl. Het is mogelijk dat Michael Ahrens op het moment van schrijven posities in genoemde fondsen heeft. Bezoek voor dagelijkse marktcommentaren www.cyclustrader.nl of volg Michael Ahrens via twitter (@cyclustrader).