Goede morgen traders,
Aangezien er op de korte termijn niet zo heel veel gebeurd, wil ik van de gelegenheid gebruik maken om weer eens naar de lange charts te kijken. Zoals jullie weten ben ik voor aandelen behoorlijk bearish, dat wil zeggen, ik ga ervan uit dat we nog steeds in de cyclus zitten die in 2009 is begonnen en dat deze cyclus dus nog moet worden afgemaakt.
Aangezien we per saldo feitelijk alleen maar in koers zijn gestegen en we thans het 24e kwartaal noteren (deze cyclus heeft een gemiddelde lengte van rond 19 kwartalen, met uitschieters tot boven 24) lijkt mij een ‘normaal’ verloop niet echt waarschijnlijk. Een dergelijk verloop gaat ervan uit dat we minimaal vijf of zes kwartaalbars dalen en dan de cyclusbodem zetten. Dat zou echter betekenen dat we een cyclus krijgen van 30 kwartalen. Alles kan, zeker omdat deze cyclus door de centrale banken feitelijk kunstmatig wordt verlengd en wat is extreem tegenwoordig? Maar om het minst waarschijnlijke scenario meteen als uitgangspunt te nemen gaat mij wat ver. Met andere woorden, als we uitgaan van de situatie dat we nog in de lopende cyclus zitten en we tevens uitgaan van zeg 25-27 bars (wederom een lange cyclus na de vorige), dan zou dat een daling van 1-3 kwartalen opleveren. Dat is genoeg om de indicatoren tot voldoende lage niveaus te doen dalen.
Wat is dan een voldoende laag niveau voor de indicatoren? Ik heb in de Amerikaanse S&P gekeken (zie chart) en dan blijkt dat de meest bullish cyclus (deze bodemde in 1998) tot een lange Double Stochastics van rond 46 leidde en RSI(2) van iets onder 34. Een normale cyclusbodem noteert waarden rond of onder 25 voor beide indicatoren, maar of we dat zien, dat betwijfel ik. Als we naar de kwartaalchart van de S&P kijken dan zien we dat enkel de RSI een vergelijkbare waarde van rond 35 liet zien in 2011, maar de lange Double Stochastics bij lange na niet. Ik geloof dus niet dat dit de 4.5 jaars cyclus geweest was, omdat deze toen ook slechts 10 bars noteerde (dus mid cycle low). Daarna zijn beide indicatoren alleen nog maar hoog geweest, waarbij de RSI(2) al lange tijd iets onder de 100 noteert. Met andere woorden, tenzij dit de eerste cyclus in de hele geschiedenis van de beurs is die volledig uit te pas loopt, en dat geloof ik niet, moet deze cyclus worden afgemaakt. Als we kijken naar de correctie van de super bullish cyclus die in 1998 eindige, dan bedroeg de daling toen iets meer dan 20% en was een enkel kwartaal voldoende om de cyclus af te maken.
Let wel, het is dus niet gezegd dat we slechts een milde daling noteren en dan weer volle bak gaat stijgen. Ik geef gewoon wat mogelijkheden weer, uitgaande van de historie. Het is ook mogelijk dat we bijvoorbeeld 40% dalen in drie kwartalen, dat weet ik niet. Maar voor mij is het duidelijk dat we nog steeds in de lopende cyclus zitten en het kan, als we de bars tellen, niet zo heel lang meer duren voordat er een top staat. Extra bewijs daarvoor levert het feit op dat we nu een opwaartse versnelling zien van de Dax. Menige opwaartse trend eindigt namelijk in een climaxbeweging, waarin uiteindelijk iedereen gekocht heeft en het daarna ontbreekt aan nieuwe kopers.
Als we naar de maandchart van de Dax kijken, dan tel ik de vijfde maandcyclus binnen deze 4.5 jaars cyclus. Deze cyclus noteert thans de vijfde maand. Nu hoor ik jullie tellen: moeten dat niet gemiddeld ook weer rond 20 maanden zijn? Stel, dat dit klopt, dan zouden er dus nog vier kwartalen volgen en telt de lopende cyclus 30 kwartalen, extreem lang dus. Stel, het zijn er 15, dan volgen er nog tien maanden, dus zeg maar drie kwartalen. Dat kan. Maar het kan ook een vertekende korte cyclus zijn, iets dat we vaak zien als de grotere cyclus bodemt. Bijvoorbeeld een cyclus van 10 of 12 maanden, dus nog 5 tot 7 maanden en dan komen we bij twee kwartalen uit. Ik weet het, er zijn veel mitsen en maren, maar dat is allemaal geen probleem, omdat we als trader hier met een scenario werken, dat de markt zelf invult.
De volgende vraag die opkomt, is dan waar de top staat. Op dit moment is dat nog niet te zeggen, omdat er geen signaal is dat op topvorming wijst. In de weekchart van de Dax zien we dat de lopende weekcyclus (tevens de eerste weekcyclus van de maandcyclus) thans de 18e bar noteert. Dus ook hier extreem bullish. Een echt signaal ontstaat dus feitelijk als we een nieuwe weekcyclus zien, gevolgd door een nieuwe stijging, die dan echter al voor de tiende week de top noteert en onder het startpunt van de cyclus daalt. We zoeken dus bij onze speurtocht naar de top naar signalen die wijzen op left translation in de weekchart en derhalve onherroepelijk ook de dagchart. De dagchart is voor ons als trader de kleinste chart om mee te werken, als we willen inspelen op het scenario van het einde van de 4.5 jaars cyclus.
We bekijken daarom nog even de dagchart en zien daarin dat we te maken hebben met de vijfde dagcyclus van de lopende weekcyclus. Een top in de huidige weekcyclus zou dus in de dagchart goed gekenmerkt worden door left translation van de lopende cyclus. De huidige cyclus noteert thans de achste afgeronde bar. Een daling onder de 10570 zou het directe signaal geven dat de top van de huidige daling is gezet.
Conclusie: het scenario lijkt mij duidelijk. Ik acht het uitermate waarschijnlijk dat de aandelenbeurzen, waaronder de Amerikaanse S&P en de Duitse Dax, nog steeds in de lopende cyclus zitten die in 2009 is begonnen. Deze cyclus bevindt zich thans, zeker als we naar de Dax kijken, in een climaxfase, die wellicht nog tot een verdere stijging kan leiden tot 11500 of zelfs 12000. Vanuit charttechnisch oogpunt lijkt alles koek en ei, zeker omdat de koers recentelijk boven de 10100 is uitgebroken. Maar als we uitgaan van het feit dat cycli bestaan en zich herhalen, dan lijkt het qua tijd vijf voor 12 dat de top gezet wordt. Het ontbreekt alleen nog aan signalen in de kortere time frames die een top bevestigen, dus short gaan heeft geen enkele zin. We weten echter waar we naar moeten kijken (left translation in de dagchart). Wordt dus in de komende weken tot maanden vervolgd.
Let op: driedaagse trading cursus in Maarsbergen gepland
Voor serieuze traders die het vak willen leren heb ik weer een driedaagse trading cursus gepland. In deze cursus leg ik weer alle facetten van mijn methode uit. Interesse? Kijk even op: https://www.cyclustrader.nl/2013/01/cyclustrading-seminars/
Michael Ahrens houdt zich bezig met het ontwikkelen van cursussen en seminars en schrijft blogs over trading op persoonlijke titel (www.cyclustrader.nl) . Hij is daarnaast directeur en partner bij ML Finance Academy (www.mlfa.eu). De informatie in deze column is niet bedoeld als individueel beleggingsadvies of als aanbeveling tot het doen van bepaalde beleggingen. De standpunten en vooruitzichten van Michael Ahrens geven zijn mening weer in zijn hoedanigheid als blogger en columnist bij DFT.nl. Het is mogelijk dat Michael Ahrens op het moment van schrijven posities in genoemde fondsen heeft. Bezoek voor dagelijkse marktcommentaren www.cyclustrader.nl of volg Michael Ahrens via twitter (@cyclustrader).
Waarom is de S&P op een logaritmische schaal weergegeven?
Om de simpele reden dat je anders geen lange charts kunt bekijken. Immers, een punt verschil is nu een factie van een procent, vroeger was dat een heel procent. Dus wordt de schaal aangepast.
Voor AEX geldt dan dat we deze cyclus niet meer boven de high van gisteren 470,5 mogen uitkomen. Dan zouden we immers van righttranslation moeten gaan spreken. Alles zal afhangen van welk bier ze vanmiddag in Brussel gaan brouwen denk ik. Ze zullen er weer wel water bij doen.
Tuurlijk, al lijkt op deze schaal de crash van 1987 een onbetekenende correctie.
Iets opvallends aan de laatste kwartaal cyclus: dat zigzaggen van de korte DS. Zou dat samenvallen met iedere QE-operatie?
??? Nu vraag je mij te reageren op iets fundamenteels dat ook niet eerder is voorgekomen. Dat gaat lastig worden.
Mooi overzicht, Michael. Het hele verhaal, van groot naar klein.
Michael, wat vind jij van de mogelijkheid dat 2014-K4 in de S&P500 een cyclusbodem was, vergelijkbaar met de bodem van 1998? RSI en lange DS noteren eind 2014 inderdaad (veel) te hoog. Maar de koers raakt daar net als in 1998 de EMA10.
Een cyclusbodem met hoge RSI en lange DS is nog niet eerder voorgekomen, dat begrijp ik. Maar dat kun je ook zeggen van een cyclus met wel 3 MCL’s (waarbij ik 2014-K4 als nr. 3 veronderstel).
Als je naar de heeeeele lange jaarcyclus kijkt, is 2009 een bodem geweest. Dit zou de sterke kwartaalcyclus kunnen verklaren en wellicht ook een sterke 2e cyclus die dan nu net is gestart.
Maar goed, dit zijn gedachtenspinsels van een amateur, ben benieuwd naar jouw professionele reactie!
Juist niet.
Op een lineaire schaal zou de crash van 1987 juist nauwelijks waarneembaar zijn.
Ik kan mij dat niet voorstellen, de RSI(2) staat daar nog steeds op 100. Bovendien: hoe kan het een cyclusbodem zijn met een slotkoers die HOGER ligt dan de vorige. Dat zou de eerste keer zijn bij alle cycli die ik heb gezien (incl. intraday cycli).
Mooi overzicht inderdaad, maar ik denk dat al dat QE overal ter wereld de langetermijncycli onbruikbaar gemaakt heeft.
Wallstreet hoeft maar 5 % te dalen of men begint daar massaal te krijsen dat de FED weer met QE moet beginnen. En de een of andere FED official hoeft dan zelfs alleen maar naar de dichtstbijzijnde microfoon te lopen om te suggereren dat dat inderdaad niet helemaal uitgesloten is, en hoppa, alweer een rally naar een nieuw ATH.
We zagen dat ook in oktober: Hubbard, nota bene een hawk, en zonder stemrecht, liep naar een microfoon en suggereerde dat de taper voorlopig stopgezet zou moeten worden, en hoppa, daar gingen we weer als een raket.
Wie op een belangrijke bodem zit te wachten komt waarschijnlijk bedrogen uit, tenzij er een ramp in de wereld gebeurt.
Dat is inderdaad de gedachte maar ik geloof niet dat daardoor een fenomeen stopt met bestaan dat al die tijd gewerkt heeft. Mensen blijven mensen en als er een rotatie plaatsvindt, dan wil iedereen door dezelfde deur. Neem 1987: de trigger was ook niet te voorspellen en alles leek koek en ei. Kortom: er staat nog alles open, zolang je maar niet de fout maakt (zoals sommige van mijn collega’s) dat je zegt: het MOET nu naar beneden en we houden shorts vast totdat de markt ons gelijk bewijst.
Ik ben een complete leek maar mij lijkt me de dagcyclusbodem bij de S&P die niet beïnvloed is door de QE op 2-2 bij een stand van 1980. Dan zou het maandag dag 15 zijn. Logischerwijs zou dan snel een top moeten volgen. Nu zal Europa wel volgen..
@Mike
Eerlijk gezegd zijn we dat allemaal. Probleem is jij komt er eerlijk voor uit nou dan volg ik maar lijdzaam
Dax: http://2.bp.blogspot.com/-UdBGU2AUrWY/VOsk-ccJmwI/AAAAAAAAAu0/OYhCFsjva_4/s1600/AEX.jpg
Dit en dat is dan maandag is dag 11 volgens de telling
Donderdag a.s. is een draaidag en venster in de tijd
Wordt de blauwe lijn gebroken dan ontstaat er ruimte naar 10.400
7 Maart is dan weer een bodem
Dax: http://2.bp.blogspot.com/-0ydd7zZDGpc/VOslfg6sA7I/AAAAAAAAAu8/KMY88j1bbQc/s1600/PNG.png
De trend is long trend alleen binnen deze trend is de positie gesloten op later weer te openen 10.992
Goud: http://2.bp.blogspot.com/-OlvXlMN1XKA/VOtQ67WXReI/AAAAAAAAAvw/KuZpT8NKQws/s1600/PNG.png
Staat nog steeds op short
Crude: http://4.bp.blogspot.com/-dTbdwQ0AAms/VOw7kLEif7I/AAAAAAAAAxU/uKtatS5-w0g/s1600/PNG.png
Is nog steeds short
30% gestegen sinds cyclusbodem in oktober, in een week of 19. De (laatste) particulieren stappen in volgens RTLZ of waar las ik dat net. Helaas TINA en “this time it is different”. Of toch niet dit keer..
Skew: http://1.bp.blogspot.com/-CugX2ROsWVM/VO1s6uMe1bI/AAAAAAAAAyE/TV9jth9ocMo/s1600/PNG.png
Gisteren en dat is dan dinsdag steeg opnieuw de Skew.
De Skew geeft het risico weer van een plotselinge daling zeg maar het staart risico van de OTM ((Far)Out of The Money) opties.
Heb een keer uitgerekend dat tussen een stijging van de Skew en een daling/correctie/countertrend gemiddeld 3 tot 5 dagen zit
De Skew geeft de kans op een Krach weer deze is normaal gesproken klein
De Skew staat nog niet op de hoogste stand wel is de verhouding tussen de Vix en Skew te groot
Dax: http://4.bp.blogspot.com/-V6OKlAaCVLs/VO1tsRYTgkI/AAAAAAAAAyM/htoryf3U0rw/s1600/PNG.png
Trend is nog steeds Long en is vanaf oktober gestegen met 35%
Dit is dag 89 vanaf de bodem
Er zijn nog 2 dagen over in deze stijgende trend
Goud: http://3.bp.blogspot.com/-z7-ptX3J04o/VO7F6djKaeI/AAAAAAAAAzk/EnoTft3FvVk/s1600/PNG.png
Short positie is gesloten en een Long positie is geopend.
Dax: http://1.bp.blogspot.com/-PYwnpc55rIs/VO8iK62Y5gI/AAAAAAAAA0Q/6VsBO_Gxxjc/s1600/PNG.png
De Vix van de Dax daalt met 3% de Skew stijgt 1.85%
Sluit de posities op R3 11.280