Uw verslaafde buurman
Stel u heeft een buurman die verslaafd is aan drugs. Uw buurman raakte ooit aan de drugs omdat het slecht met hem ging, Hij verloor zijn baan, zijn geld en ging er dus financieel fors op achteruit. Maar gelukkig was daar de vriendelijke dealer Ben, die uw buurman elke maand genoeg voorraad aan drugs verschaft en dat geheel gratis. Uw buurman voelt zich door die drugs al een stuk beter en als je niet beter wist, dan zou je haast zeggen dat alles weer bij het oude was.
Het probleem is echter dat uw buurman weet dat je niet tot in de lengte der dagen gratis drugs kunt krijgen, maar hij probeert er maar zo min mogelijk aan te denken. Leef de dag. Op een gegeven moment echter vertelt dealer Ben uw buurman dat hij binnenkort wat minder gratis drugs krijgt. Uw buurman moet dus langzaam wennen aan de gedachte dat het op termijn wel eens is afgelopen met de gratis stimulerende middelen en hij weer echt op eigen benen moet staan. Zijn eerste reactie is een hevige schok, maar al snel komt hij tot rust en gaat over tot de orde van de dag en dat is zich goed voelen.
Op de dag dat uw buurman weer naar de dealer gaat heeft hij al lang geaccepteerd dat hij vanaf nu wat minder drugs krijgt en wellicht over enkele maanden nog minder, totdat hij volledig is afgekickt van de drugs. Maar wat gebeurt er? Dealer Ben heeft zich bedacht! Uw buurman krijgt gewoon het volle pond en de dealer zegt niets over afkicken. Uw buurman is enorm blij een geeft een feest waar men nog lang over blijft praten.
In de tussentijd heeft u de buurman en diens ontwikkeling goed gekeken. U vindt de buurman wel aardig en samen onderneemt u ook regelmatig leuke activiteiten, maar nu u weet dat het afkicken weer op de lange baan is geschoven, denkt u: die buurman is een tickende tijdbom, die gaat een keer af. U besluit daarom het contact met de buurman even wat meer op een lager pitje te zetten, voor uw eigen bestwil.
Bekend verhaal?
Komt dit verhaal u bekend voor? Dealer Ben Bernanke heeft besloten het probleem van afkicken van overvloedige liquiditeiten over te laten aan zijn opvolger, die daar heel behoedzaam mee moet omgaan. De markten reageren positief, terwijl het in feite dieptriest is waarom Bernanke dit doet. Immers, het gewenste effect, namelijk een aantrekkende economische groei in combinatie met een toename van de werkgelegenheid blijft uit. Dat was immers het uitgangspunt van deze politiek, laten we dat niet vergeten. De winstverwachtingen van bedrijven vlakken af en we zien dat de divergentie tussen de reële economie en de koersstanden op de beurzen alleen maar toeneemt.
Niet te meten
Het probleem is dat het effect van de enorme verruiming van liquiditeit niet te meten is. We weten niet of de politiek van het maandelijks opkopen van Treasuries en ander schuldpapier daadwerkelijk effectief is in het stimuleren van de werkgelegenheid. Je kunt stellen dat het zonder deze maatregelen wellicht veel erger was geweest, akkoord. Maar zeker is wel dat het effect van deze monetaire verruiming niet is wat men zich ervan had verwacht, behalve als je kijkt naar de ontwikkeling van de koersniveaus. Het effect dat duidelijk zichtbaar is, is ‘asset inflation’. Koersen die door het dak gaan, terwijl de fundamentals dat niet langer rechtvaardigen. Kortom, de beurzen zijn mijns inziens bezig met het oppompen van een ballon vol met het lucht en elke keer dat je denkt, er kan niets meer bij, wordt er nog eens een flinke dosis lucht ingepompt.
Ik ben beslist geen doemdenker, laat dat voorop staan. Maar deze koersontwikkelingen, die niet zijn gebaseerd op een gezonde basis, gaan op den duur niet goed en eindigen vaak in een ‘big bang’. Het probleem is dat het moment waarop de ballon knalt vaak veel langer duurt dan je denkt en er bestaat het gevaar dat je dan zelf gaat geloven dat het wel goed zal komen. Immers, de knal komt maar niet, terwijl je al langer aan het waarschuwen bent.
Blow off
Volgens mij zijn wij bezig met een ‘blow off’, die wellicht nog even kan duren, maar die zal eindigen in een zeer forse reactie. De spanning wordt steeds groter nu Bernanke de kans (bewust) heeft gemist om de spanning iets te verlagen. Als je naar de reactie kijkt in de opkomende markten (forse koersstijgingen toen bleek dat ’tapering’ wordt uitgesteld) dat weet je ook dat het geld zich razendsnel uit de markten kan terugtrekken, met alle gevolgen van dien. Ik blijf de markt wel opwaarts volgen, maar zit er ook dagelijks achter met strakke stops, want de buurman is nog lang niet gezond en wordt door dealer Ben alleen maar zieker gemaakt.
Michael Ahrens houdt zich bezig met het ontwikkelen van cursussen en seminars en schrijft blogs over trading op persoonlijke titel (www.cyclustrader.nl) . Hij is daarnaast directeur en partner bij ML Finance Academy (www.mlfa.eu). De informatie in deze column is niet bedoeld als individueel beleggingsadvies of als aanbeveling tot het doen van bepaalde beleggingen. De standpunten en vooruitzichten van Michael Ahrens geven zijn mening weer in zijn hoedanigheid als blogger en columnist bij DFT.nl. Het is mogelijk dat Michael Ahrens op het moment van schrijven posities in genoemde fondsen heeft. Bezoek voor dagelijkse marktcommentaren www.cyclustrader.nl of volg Michael Ahrens via twitter (@cyclustrader).
Hoi Michael,
Leuk stuk. Ging je examen goed?
mvg DW
Ja, ging wel goed, maar zwaar. Eerst 100 meerkeuze vragen in 2 uur (had nog 30 seconden over) en na een korte pauze 15 open vragen, ook in twee uur. Over 6 weken uitslag…
Ja inderdaad 4 uur topconcentratie is zwaar. Maar mooi dat het goed ging.
Hallo, Ben koopt assets van financiele instellingen. Hierdoor krijgen zij minder solvabiliteitsbeslag (door de assets die weg zijn) en meer liquide middelen. Daardoor kunnen zij meer uitlenen aan consumenten (consumptie) en bedrijven (investeringen), mits deze erom vragen. Hogere aandelenprijzen kunnen alleen ontstaan als consumenten en/of bedrijven met geleende geld aandelen kopen. Lijkt mij stug dat dit op grote schaal gebeurt. Kan mij niet voorstellen dat financiele instellingen met liquide middelen voor eigen rekening aandelen kopen. Snap daarom niet dat iedereen dit zo als een probleem ziet. Wat is gevaarlijke mechanisme dan?
Vr. Gr. Piet (ex sr mgr ABN)
In theorie heb je gelijk, maar
1. banken lenen dit geld juist niet uit, zie ook kredietverlening in Europa, is alleen maar dalende
2. fin. instellingen kopen we degelijk voor eigen rekening aandelen
3. Aankopen met geleend geld staat op een all time high
Indien 3, dan big bang verzekerd want dan regent het op een gegeven moment gestapelde margin calls.
De boodschap die Bernanke heeft afgegeven is mij duidelijk: Amerika kan zijn rekeningen niet meer betalen zonder geld bij te drukken. Bernanke is zich een aap geschrokken door de oplopende rente van de laaste tijd. Een rente die de schuld van 17 triljoen onhoudbaar maakt. Amerika zit gevangen in een “debt trap” waaruit geen ontsnappen meer mogelijk is. Alleen keiharde saneringen die gepaard gaan met een grote economische terugval, kunnen nog soelaas bieden maar de politieke wil ontbreekt. Net zo’n slap zootje politici (geschiedenisleraren (Rutte) die hun was nog door hun moeder laten doen, daar kun je geen oorlog mee winnen) als in Nederland. Ergens in 2014 zal de bom wel afgaan bijv. doordat de rest van de wereld geen vertrouwen meer heeft in de dollar. Ineenstorting van de wereldhandel zou zo maar kunnen gebeuren dan.
Goed commentaar, ben ik het geheel mee eens.
Ben had beter alvast 5 miljard kunnen minderen deze maand, nu is er onrust, Fed bestuurder Bullard zegt nu weer dat ze in oktober zullen gaan beginnen. Terug bij af, of nog erger binnenkort?