De AEX-index koerst deze week sinds lange tijd weer af op een neerwaartse week. Het gaat allemaal nog vrij geordend en is zeker niet schokkend. Elke opwaartse correctie kent perioden van consolidatie en correctie, dat is heel normaal. Interessanter wordt het als de koers na deze eerste correctie niet meer in staat is om boven de vorige top rond 336 uit te breken.
Voorlopig is de AEX rond de weerstand op 337 afgeketst. De verleiding om winsten te nemen en de verkoopknop in te drukken is blijkbaar groter dan het vertrouwen in verdere koersstijgingen. Ik gaf vorige week aan dat zolang de weekslotkoers boven 328 blijft de weg van de minste weerstand nog opwaarts gericht is. Anderzijds kijk ik natuurlijk met enige spanning naar deze periode omdat ik in principe in augustus een top in de aandelenmarkten verwacht, gevolgd door een koersdaling tot ergens begin volgend jaar. Dit scenario heb ik al vaker toegelicht, dus zal ik daar nu niet nogmaals op ingaan.
Grafiek 1: Daggrafiek AEX-index met indicatoren
In de daggrafiek van de AEX zien we goed hoe de koers op de weerstand rond 337 afgeketst is. Ook zien we dat de cyclusindicatoren aangeven dat de top van deze dagcyclus gezet is. Ik verwacht binnen enkele dagen (een dag of twee tot maximaal drie) de dagcyclusbodem, gevolgd door een nieuwe stijging. Op dat moment zullen we al snel meer weten in hoeverre de top echt gezet is of dat de opwaartse trend nog meer in petto heeft. Indien het de AEX in de nieuwe dagcyclus niet lukt om boven 337 uit te breken en de koers bijvoorbeeld al vrij snel een nieuwe opwaartse beweging afbreekt, dan reken ik op een definitieve trendomkeer. Echter, hier geldt: eerst zien, dan handelen.
Aangezien mijn scenario voor de rest van dit jaar nogal duidelijk is, krijg je als columnist ook regelmatig de nodige commentaren. Daarvan zijn de meeste netjes onderbouwd, sommige echter ook nogal kort door de bocht met een strekking als: “uw methode kan de prullenbak in” (uiteraard zonder een toelichting waarom). Afgezien daarvan zie ik echter een rode draad lopen door de commentaren en die heeft betrekking op het feit dat we in dit jaar de presidentiële verkiezingen in de VS hebben en om deze reden de aandelenmarkten wel verder moeten stijgen tot einde van dit jaar. Een interessante stelling die om enige opheldering vraagt.
Volgens Yale Hirsch, die historische trends en patronen in de aandelenmarkten onderzoekt, is de Amerikaanse aandelenmarkt vanaf 1832 tot de verkiezing van 2004 met ruim 550 procent gestegen in de laatste twee jaar van de vierjarige ambtsperiode. Dat is ruim 13 procent op jaarbasis. Als we dit vergelijken met een slechts 81 procent stijging in de eerste twee jaren (gemiddeld twee procent per jaar) dan is dat een groot verschil dat zou kunnen duiden op het feit dat de aandelenmarkten in koers stijgen naarmate de verkiezingen dichterbij komen. Gemeten vanaf 1957 tot 2004 stegen Amerikaanse aandelen gemiddeld ruim 14 procent in het derde ambtsjaar en bijna acht procent in het vierde jaar. Bovendien is het zo dat vanaf 1965 tot 2004 gemeten geen van de belangrijke bodems van de aandelenkoersen in het vierde jaar van de ambtsperiode viel.
Kijken we echter naar 2008 dan zien we een heel ander patroon. De aandelenmarkten daalden fors, waarbij de ultieme bodem in het begin van 2009 werd gezet. Daarna stegen de koersen fors, hetgeen ook niet klopt met het ‘normale’ patroon dat er gemiddeld slechts een zeer gematigde koersstijging is. Dit jaar lijkt dan weer een gemiddeld jaar te worden. Zie ook de maandgrafiek van de Dow Jones Industrials Index waarbij ik het verkiezingsjaar geel gemarkeerd heb.
Grafiek 2: Maandgrafiek Dow Jones Industrials Index
Laten we nog even wat verder naar de data kijken, uitgesplitst naar maand, gemeten vanaf 1928 tot heden.
Month | Presidential election year | Non-Presidential election year | Average seasonal pattern |
January | 0.34% | 1.58% | 1.23% |
February | 0.02% | -0.26% | -0.24% |
March | 1.18% | 0.33% | 0.52% |
April | -0.60% | 1.89% | 1.27% |
May | -1.52% | 0.33% | -0.07% |
June | 1.38% | 0.49% | 0.71% |
July | 1.98% | 1.31% | 1.48% |
August | 3.14% | -0.06% | 0.74% |
September | -0.48% | -1.40% | -1.17% |
October | -0.07% | 0.57% | 0.41% |
November | 0.61% | 0.63% | 0.62% |
December | 1.41% | 1.50% | 1.48% |
Bron: FactSet and Fidelity Financial Advisor Services, Capital Markets Strategy Group
Opvallend dat in een verkiezingsjaar blijkbaar de zomermaanden de beste zijn. Dat komt zeker overeen met dit jaar, waarin de aandelen vanaf begin juni fors gestegen zijn. Gemiddeld is de stijging in de zomermaanden ook groter dan de gemiddelde stijging in de maanden juni, juli en augustus. We zien echter ook dat de maanden die volgen per saldo niet meer zo positief zijn (uitgezonderd december). Dat duidt er dus op dat we het beste van de stijging gehad hebben en de koersen dus niet blijven stijgen tot het einde van dit jaar, zoals diverse lezers die reageerden dat beweerden.
Als ik zelf naar deze data kijk dan kan ik er geen sluitend bewijs uithalen waarom de aandelen in de komende maanden niet zouden kunnen dalen. Er lijkt wel enige bewijs te zijn dat een verkiezingsjaar goed is voor aandelen, maar daarbij blijkt ook dat het derde jaar het beste is. Er is niet een statistisch betrouwbaar patroon te ontdekken omdat er feitelijk te weinig waarnemingen zijn. Wel is het zo dat er indicaties zijn, maar dit is dus geen ‘sure thing’ om erop te handelen. Kortom, mij lijkt de stelling “de aandelen kunnen dit jaar niet dalen omdat er in de VS verkiezingen zijn” iets te kort door de bocht, omdat de data toch te veel afwijkingen van het te verwachten patroon laten zien. Natuurlijk wil dat ook niet zeggen dat de koersen daarom wel moeten dalen. De markt zal het scenario wel of niet bevestigen en een eerste indicatie krijgen we wellicht al vrij snel.
Michael Ahrens houdt zich bezig met onafhankelijk beleggingsresearch en het ontwikkelen van cursussen en seminars. De informatie in deze column is niet bedoeld als individueel beleggingsadvies of als aanbeveling tot het doen van bepaalde beleggingen. De standpunten en vooruitzichten van Michael Ahrens geven zijn mening weer in zijn hoedanigheid als columnist bij DFT.nl. Het is mogelijk dat Michael Ahrens op het moment van schrijven posities in genoemde fondsen heeft. Bezoek voor dagelijkse marktcommentaren www.cyclustrader.nl of volg Michael Ahrens via twitter (@cyclustrader).
boeiend proza!
De verkiezingen in de VS spelen inderdaad nu geen rol omdat de problemen zo groot zijn, dat men niets beters weet te doen dan tijdrekken. En met het niet aanpakken worden de problemen alleen maar groter. Het enige dat markten nog in een opwaartse beweging kan zetten, zijn de inmiddels al …tig keer aangekondigde geldinjecties van de Centrale Banken, want verder staan alle lichten op rood. De economische groei in Duitsland is inmiddels teruggevallen tot een schamele 1%, dus hoe zou deze natie nog als trekpaard en financier voor de rest van Europa kunnen optreden?
Maar wat als 337 doorbroken wordt? Dan kan die zeurpiet van deze week zomaar gelijk krijgen. Ga maar na: We zagen bodems in 2003, in 2009 en in 2011. Het feit dat er even 6 ipv 4 jaar tussen 2 bodems kan zitten maakt het scenario al dubieus. Temeer daar de kans aanwezig is dat we de bodem al gezien hebben (sept 2011).In dat geval zitten we nu midden in de stijging die het scenario vanaf mrt 2013 voorziet. Komt bij dat de cyclusmethode al vaker ‘achterliep’ Tot begin sept 2010 zaten we te wachten op een bodem die er al sinds mei stond. In 2011 zagen we ook een dergelijk verschijnsel. Voor mij is een 337-doorbraak het signaal om het scenario in de onderste la te stoppen en het 400-scenario er weer uit te vissen. Immers we zien dan right-translation op de maandcyclus en dan gaat het nog even duren.
Beste Ad,
Ik gaf al een week of twee geleden aan dat de 337 slechts een niveau is en een mogelijke doorbraak het scenario niet ongeldig maakt. Je ziet vaker dat bepaalde belangrijke weerstanden worden doorbroken, je denkt dat het verder stijgt en dan plots daalt de koers weer eronder.
Wat ik belangrijker vind is wanneer er een top gezet gaat worden, bij voorkeur in augustus.
Je stelt dat het scenario dubieus is omdat er tussen 2003 en 2009 6 jaar zaten. Als je echter de cyclusmethode kent dan weet je dat dit kan. Geen enkele methode werkt exact, zo is dat gewoon. Het lijkt me daarom onmogelijk dat DE bodem al in 2011 is gezet, want dan zou de 4 jaars cyclus al na 2 jaar gezet zijn. No way. Maar uiteraard moet je altijd ook de gewone TA erbij gebruiken, doe ik ook. Zoals ik al vorige week aangaf, heb ik zelf ook long gezeten omdat we bezig waren met een weekcyclus en ik zit nu pas heel voorzichtig short. Er is dus helemaal niets gebeurd, behalve dat ik geld heb verdiend aan de long kant 🙂 Alleen als je al veel eerder short zit dan heb je een probleem, maar dan heeft iemand ook echt niet goed opgelet en niet goed de columns gelezen.
We zullen zien hoe het uitpakt, maar ik denk nog steeds dat de markten zullen dalen. Alleen is het mogelijk dat door de politieke bemoeienis de markten even een vertekend beeld geven, dat zal dan straks des te heviger worden rechtgezet (zie bijv. 1987, toen de 4 jaars cyclus ook moest bodemen en dat heel snel deed).
Maar goed, je moet zelf natuurlijk gewoon je eigen ding doen en long gaan boven 337, ik heb nooit beweerd dat mijn methode zaligmakend is.
Groet, Michael