Buiten is het koud en guur, maar op de financiële markten heerst volop zomer. Het seizoen duurt al een tijdje en je zou zo langzamerhand weer wat lagere temperaturen en slechter weer verwachten, maar na elke kortstondige bui volgt opnieuw zonneschijn en nog hogere temperaturen.

Ik pas me daar gewoon bij aan, maar zorg wel dat ik goed beschermd ben. Enerzijds tegen oververhitting (lees te veel hefboom), anderzijds tegen een plots inzettende verkoudheid omdat het weer opeens omslaat (lees stops die redelijk dicht op de markt zitten).

In het artikel van twee weken geleden gaf ik diverse argumenten aan waarom de markt, met name de Amerikaanse, topzwaar begint te worden. Een lezer reageerde daarop terecht met de opmerking dat er ook voldoende argumenten zijn die deze koersstijging ondersteunen en dus positief zijn. Daarmee heeft deze lezer natuurlijk gelijk. Het is nooit zwart wit, was het maar zo, dan hadden we beduidend minder analisten nodig.

Waar het mij om gaat wil ik kort aan de hand van grafiek 1 duidelijk maken.

Grafiek 1: Amerikaanse S&P 500 index op kwartaalbasis

In grafiek 1 ziet u de Amerikaanse S&P 500 index op kwartaalbasis. Elke koersbar geeft dus een periode van drie maanden weer, waardoor we snel het koersverloop van de afgelopen 15 jaar kunnen zien. We zien hier duidelijk dat de koers per saldo op hetzelfde niveau staat als 13 jaar terug. Op nominaal niveau wel te verstaan, niet gecorrigeerd voor inflatie. Wat we ook zien zijn feitelijk twee haast identieke bewegingen vanaf rond 800 (uitschieter 2009 was heel even onder 700) tot rond 1600. Dus zeg maar een verdubbeling van de koers.

Van 2003 tot eind 2007 duurde de eerste verdubbeling ruim 20 koersbars. Nu zien we wederom een verdubbeling en noteren we 16 koersbars. Een volledige vierjaarscyclus, die gemiddeld ruim vier jaar duurt (rond 20 kwartaalbars) zou dus over ongeveer twee kwartalen moeten bodemen. De vorige was aan de lange kant (26 bars), dus het zou kunnen dat ook deze langer duurt, maar zolang als de vorige verwacht ik niet. Met andere woorden, we komen nu in een tijdvenster aan waar je ergens een top verwacht, gevolgd door een daling van minimaal twee tot vier kwartalen. Omdat we hier over kwartaalbars praten, kan de top dus best ergens in de zomer gezet worden, maar de strekking is duidelijk.

Het voorgaande scenario is puur gebaseerd op een cyclische analyse van koersen. Wie meer fundamenteel naar de koersontwikkeling kijkt, die ontdekt vrij snel dat de economische groei van de Verenigde Staten tussen 2003 en 2008 (dus inclusief 2007, maar exclusief 2008) gemiddeld een flink stuk hoger lag dan de economische groei tussen 2009 en nu. Waarom verdubbelt de koers dan?

Welnu, dit heeft alles te maken met de alsmaar toenemende invloed van monetaire maatregelen. De Amerikaanse Fed, onder aanvoering van Ben Bernanke, zijn gedurende deze hele ‘bull market’ bezig de markt te steunen met gratis geld en het opkopen van schuldpapier.

We zien dus twee keer een verdubbeling van de koers, maar mijns inziens is deze huidige ‘bull market’ vooral gebaseerd op kunstmatig sturen van de economie, zonder dat er echt substantieel sprake is van een werkelijke economische groei. Zeker, het gaat allemaal wat beter, ook met de huizenmarkt en de werkgelegenheid, maar in vergelijking met de voorgaande periode van koersstijging van 2003 tot 2007 mogen we toch stellen dat er minder onderliggende kracht aanwezig is. De Fed voert dus een ‘one man show’ op en iedereen vraagt zich af wanneer deze voorstelling is afgelopen en hoe men dan veilig het theater kan verlaten zonder onder de voet te worden gelopen.

Zowel vanuit het cyclische patroon als vanuit de fundamentele gedachte lijkt het me dus voor de hand liggen dat het verstandig om op deze niveaus risico’s af te bouwen. Ik zeg bewust niet short gaan of alles verkopen, omdat het sentiment thans nog te positief is en al te contraire acties alleen in tranen eindigen. Maar als ik deze week op de immer ‘bullish’ CNBC hoor en zie dat een of andere Amerikaanse actrice nu vol in aandelen wil stappen (alsof dat een interessant onderwerp is), ik lees dat Goldman Sachs het koersdoel van de S&P tot het einde van het jaar verhoogt en de Amerikaanse ‘guru analiste’ Meredith Withney ‘superbullish’ is (“I have not been this constructive and bullish on US equities in my career” vertelde zij onlangs op CNBC) dan probeer ik bewust afstand te bewaren van al dat positieve sentiment. Aandelen zijn namelijk enkel echt goedkoop en hebben een laag risico als iedereen er niets van moet hebben en de koers fors is gedaald. Daar is nu geen sprake van.

Technisch gezien is er op dit moment geen reden om ‘bearish’ te worden omdat de trend opwaarts is. We moeten dus wachten op een duidelijk signaal dat de markt draait en dat het sentiment negatiever wordt. Dat kan nog even duren wellicht, omdat elke keer dat de koersen iets terugvallen het kopen van aandelen wordt beloond met een positief rendement. Deze Pavlov reactie is niet zomaar afgelopen, maar de markt zal op een gegeven moment geen nieuwe toppen meer laten zien en dan is het zaak om goed op te letten. Voor nu geldt nog: geniet van de zomer.

Michael Ahrens houdt zich bezig met het ontwikkelen van cursussen en seminars en schrijft blogs over trading op persoonlijke titel (www.cyclustrader.nl) . Hij is daarnaast directeur en partner bij ML Finance Academy (www.mlfa.eu). De informatie in deze column is niet bedoeld als individueel beleggingsadvies of als aanbeveling tot het doen van bepaalde beleggingen. De standpunten en vooruitzichten van Michael Ahrens geven zijn mening weer in zijn hoedanigheid als blogger en columnist bij DFT.nl. Het is mogelijk dat Michael Ahrens op het moment van schrijven posities in genoemde fondsen heeft. Bezoek voor dagelijkse marktcommentaren www.cyclustrader.nl of volg Michael Ahrens via twitter (@cyclustrader).